5 Giai Đoạn Giấc Ngủ Bạn Nên Biết!
Giấc ngủ của con người bao gồm 5 giai đoạn. Mỗi giai đoạn cơ thể lại có những hoạt động đặc trưng riêng được diễn ra và nó cứ lặp đi lặp lại trong suốt chu kỳ sống. Sau đây là 5 giai đoạn giấc ngủ bạn có thể tham khảo để hiểu hơn về chu kỳ giấc ngủ và từ đó rút ra được những kinh nghiệm trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến giấc ngủ.
Trước tiên để biết giấc ngủ mấy giai đoạn thì bạn cần biết các thuật ngữ sau:
- Giấc ngủ REM (rapid eye movement) chỉ bao gồm giai đoạn ngủ mơ.
- Giấc ngủ NREM/Non-REM (non rapid eye movement) gồm giai đoạn ru ngủ, ngủ nông, ngủ sâu và ngủ rất sâu.
Giai đoạn ru ngủ
Thời gian diễn ra từ 3-15 phút.
Đặc điểm của giai đoạn này là: Cơ thể chuyển dần sang trạng thái ngủ nông và bạn có thể bị đánh thức một cách dễ dàng bởi các tiếng động, tiếng gọi… Nhiều người bị co giật đột ngột vì có cảm giác mình đang bị rơi. Nếu bị đánh thức ở giai đoạn này thì bạn thường nhớ những hình ảnh không rõ ràng.
Xem thêm: 4 Lầm Tưởng Về Giấc Ngủ
Giai đoạn ngủ nông
Chiếm 50% thời gian của giấc ngủ.
Giai đoạn này diễn ra thuận lợi khi phòng ngủ yên tĩnh, không có tiếng động.
Đặc điểm: Ở giai đoạn này mắt ngừng chuyển động, nhịp thở chậm, nhịp tim đều, huyết áp giảm, nhiệt độ não giảm và hoạt động của sóng não trở nên chậm hơn, không mắc tiểu. Giai đoạn này người ngủ dễ bị tỉnh và khó ngủ lại.
Giai đoạn ngủ sâu
Chiếm 10% tổng thời gian của giấc ngủ.
Đặc điểm: Đây là giai đoạn chuyển tiếp từ giấc ngủ nông sang giấc ngủ sâu. Giai đoạn này sóng não diễn ra rất chậm và được gọi là sóng delta, thỉnh thoảng có xen kẽ những đợt sóng nhanh. Nhịp tim, nhịp thở, nhiệt độ, huyết áp của cơ thể trong giai đoạn này đều giảm xuống, hệ thống các cơ xương, khớp cũng giãn ra và chùng xuống.
Giai đoạn ngủ rất sâu
Chiếm 20% tổng thời gian của giấc ngủ. Đây là giai đoạn quan trọng giúp cơ thể được nghỉ ngơi hoàn toàn.
Đặc điểm: Nhiệt độ cơ thể, nhịp tim, nhịp thở, huyết áp giảm xuống ở mức thấp nhất, hoàn toàn không có sự chuyển động của mắt và các cơ tay chân. Lúc này tay chân bất động, dù có người cầm tay nâng lên rớt xuống cũng không biết. Sóng tồn tại trong não bộ hầu hết là sóng chậm delta.
Giai đoạn này cực kỳ khó tỉnh, nếu bị đánh thức sẽ cảm thấy bơ vơ, mất phương hướng và một vài phút sau hoạt động của não bộ mới được trở lại.
Người đang trong giấc ngủ sâu chỉ bị đánh thức khi có âm thanh to hoặc lay động liên tục vào người mới biết.
Giai đoạn ngủ mơ (REM)
Chiếm khoảng 20% tổng thời gian ngủ con lại.
Đặc điểm: Ở giai đoạn này nhiệt độ cơ thể, nhịp tim, nhịp thở, huyết áp đều tăng dần lên, nhãn cầu chuyển động qua lại, cơ chân tay tạm thời vẫn không hoạt động và những giấc mơ có thể xuất hiện.
Nếu thức dậy đột ngột ở giai đoạn giấc ngủ REM bạn có thể nhớ những câu chuyện vô lý xảy ra trong mơ. Cuối REM cơ thể thức giấc tạm thời vài phút sau đó lặp lại chu kỳ giấc ngủ 5 giai đoạn như trên cho đến sáng.
Tham khảo: Buồn Ngủ Quá Mức Là Gì? Nguyên Nhân Và Hậu Quả Của Nó
Chu kỳ của giấc ngủ diễn ra trong bao lâu?
Thông thường, 1 chu kỳ của giấc ngủ thường kéo dài từ 90 – 110 phút.
Ở những chu kỳ đầu tiên của giấc ngủ giai đoạn REM thường ngắn và giai đoạn ngủ sâu dài hơn.
Khi đến sáng thì thời gian ngủ sâu và rất sâu giảm dần và thay vào đó là giai đoạn REM. Thường khi đến sáng thì giai đoạn giấc ngủ bao gồm 3 giai đoạn là ru ngủ, ngủ nông và REM.
Nếu bạn ngủ 8 tiếng một ngày thì:
- 2 giai đoạn đầu là ru ngủ và ngủ nông chiếm khoảng 4 tiếng.
- 2 giai đoạn sau là ngủ sâu và rất sâu chiếm khoảng 2 tiếng.
- Giai đoạn cuối cùng là ngủ mơ chiếm khoảng 2 tiếng.
Lưu ý: Sự phân chia thời gian của giai đoạn giấc ngủ là khác nhau tùy theo độ tuổi và đặc điểm sinh lý của mỗi người. Thường thì người lớn giai đoạn ngủ sâu và rất sâu giảm, giai đoạn ru ngủ và ngủ nông nhiều, chu kỳ giấc ngủ cũng ngắn và lặp lại nhiều lần hơn. Biểu hiện rõ nhất bạn có thể tự nhận biết được đó là người lớn thường hay bị thức giấc lúc nửa đêm hơn so với trẻ em.
3 nguyên tắc tối ưu các giai đoạn của giấc ngủ giúp ngủ ngon
Để có giấc ngủ ngon bạn có thể tham khảo 3 nguyên tắc tối ưu các giai đoạn của giấc ngủ sau đây:
- Nguyên tắc 1: Giảm thời gian diễn ra ở giai đoạn ru ngủ và ngủ nông.
- Nguyên tắc 2: Tăng thời gian diễn ra giai đoạn ngủ sâu và ngủ rất sâu.
- Nguyên tắc 3: Tối ưu thời gian ngủ mơ.
Để có thể thực hiện được 3 nguyên tắc trên bạn cần:
- Không được thức khuya vì nó sẽ khiến một số chu kỳ giấc ngủ bị bỏ qua.
- Không nên ngủ quá sớm, gượng ép ngủ sớm để sáng dậy sớm mà không tuân theo đồng hồ sinh học tự nhiên.
- Không nên để giấc ngủ bị ngắt quãng do âm thanh, tiếng động lớn, tiếng người nói chuyện…
- Thức dậy vào cuối chu kỳ giấc ngủ là tốt nhất để bạn có một ngày học tập và làm việc hiệu quả.
- Ngủ mơ đẹp vì giấc mơ giống như một phép màu giúp năng lượng cơ thể được phục hồi, hàn gắn trí nhớ tốt hơn. Nếu bạn có giấc mơ đẹp thì tinh thần của bạn cũng sẽ phấn chấn và thư giãn hơn. Để làm được điều đó thì trước khi đi ngủ bạn nên thư giãn và nghĩ về những điều tốt đẹp nhất.
Trên đây là 5 giai đoạn của giấc ngủ. Dựa vào đó bạn có thể tính toán được thời gian ngủ nghỉ khoa học, hiệu quả giúp cơ thể phục hồi năng lượng sau mỗi giấc ngủ.